Wat is Haptonomie?
Haptonomie is de leer van het voelen in de meest ruime zin van het woord.
Het richt zich op het voelen van je eigen lichaam, het oppikken en herkennen van de signalen die je lichaam geeft. Hoe beter je de signalen uit je lijf voelt en daarnaar luistert, des te steviger sta je in het leven.
Je lijf geeft door bijvoorbeeld spanning aan dat iets niet goed voor je is, of juist door een ruim en vrij gevoel dat iets wel goed voor je is.
Haptonomie houdt zich ook bezig met het aanvoelen van anderen. Dit aanvoelende vermogen kunnen de ouders gebruiken in het contact dat er onderling is en in het contact met hun kind.
Wensen ten aanzien van elkaar, de bevalling en grenzen zullen vanuit dit voelen duidelijker aangegeven kunnen worden.
Wat houdt Haptonomische
zwangerschapsbegeleiding in?
Eerste begeleiding: staat in het teken van contact leggen met je kind, door liefdevolle aanraking, om zo je kind welkom te heten.
De natuurlijke liefdevolle gevoelens die je hebt naar je kind bevestig en verdiep je. Door een niet dwingende manier van aanraken, waarin aandacht en liefde voelbaar zijn, heet je je kind welkom. Zo leer jij je kind al een beetje en je kind zijn ouders.
Weten dat het welkom is, is voor je kind van verstrekkende betekenis voor de kwaliteit van zijn leven.
Verder maak je ook contact met wat haptonomie is en wie ik als begeleider ben.
Tweede begeleiding: gaat over het optimaal dragen van je kind om zo ongemakken te verminderen en je kind veiligheid te bieden.
Samen kijken we hoe je je kind het beste kunt dragen, op een manier die voor de moeder en je kind het prettigst is. Als partner leer je de moeder hierin te ondersteunen. Goed dragen van je kind vermindert het optreden van harde buiken of pijnklachten in bekken en rug en geeft je kind een gevoel van veiligheid.
Derde begeleiding: wordt er dieper ingegaan op de haptonomie en we beginnen aan de voorbereiding van de bevalling.
We gaan nog dieper in op wat we de voorgaande twee keren hebben gedaan, en maken een opstapje naar de bevalling. Gekeken wordt naar hoe je om gaat met pijn, hoe je dat kunt opvangen op de haptonomische manier en hoe je dat kunt doen met de ondersteuning van je partner. Wat is voor jou de beste manier?
Een zwangerschap is een ingrijpende gebeurtenis, waardoor ook de relatie tussen jullie als ouders kan veranderen. Er is ruimte om te kijken wat dit gevoelsmatig met je doet en hoe je je gevoelens kunt (leren) delen met je partner.
Vierde en vijfde begeleiding: hierin staan we stil bij de bevalling zelf.
Hoe vang je weeën op en hoe geef je ruimte aan jezelf, je kind en elkaar tijdens de bevalling? Het baren wordt doorgenomen, luisterend naar de signalen uit je lijf, naar die van je kind en van je partner. De mogelijkheden voor een persoonlijke sfeer en beleving van de bevalling worden besproken.
Zesde begeleiding: na de geboorte ronden we de begeleiding af. Hoe gaat het met jullie kindje en met jullie als ouders?
Na de geboorte wordt het contact dat er al was met jullie kind verder bevestigd en verdiept. Verder kijken we samen hoe je kind fijn gedragen kan worden. Er is ook aandacht voor hoe de bevalling is geweest is en hoe die door jullie beiden ervaren is.
Extra begeleiding: wat verteld je kind je al voor de geboorte?
In deze sessie is er extra ruimte om te horen wat jullie kind te vertellen heeft. Ik neem jullie mee in een meditatie om tot rust en stilte te komen, zodat je je kunt afstemmen op je kind.
Misschien krijg je een naam door. Misschien vertelt jullie kind iets over het doel in zijn of haar leven.
Ik kwam op dit idee door onderstaande tekst van Malidoma Patrice Somé, vertaald door Theo van der Ster. In dit verhaal is zijn moeder nog in verwachting van hem.
‘Ga terug naar het begin, Malidoma. Ga terug naar het allereerste begin.’
Het begin? Ja, ik hoor grootvaders stem. Alles is warm en donker. Het tromgeroffel van mijn moeders hart heeft hetzelfde gestage ritme als een trancedans.
‘Kleintje, de tijd is gekomen, nu je nog in de grot van stilte bent, om je te verwelkomen in het land van de levenden. De tijd is gekomen om je te vertellen wat je te wachten staat. Een hobbelige weg wacht op je kind. Maar wij zijn hier om je te begeleiden op die weg.’
Het was de tijd van het rituele luisteren naar de foetus. De mensen hadden zich om moeder verzameld, die nu in trance was. Haar broers en grootvader waren allemaal aanwezig, evenals de uitvoerende sjamaan.
De stem van de sjamaan vroeg nu: ‘Spreek tot ons, kind-dat-komen-gaat.’ Spreken? Hoe kon ik spreken? Waarom zou ik spreken? Dankzij de warmte en de stilte in de baarmoeder kon ik verbonden blijven met de Andere Wereld. Spreken zou zijn als het aanraken van het land der levenden. Wilde ik dat wel?
‘Je moet spreken, je moet mijn vragen beantwoorden, kind-dat-komen-gaat.’ Nu klonk de trommel van de sjamaan. De trommelslagen begonnen luider te klinken dan de hartslag van mijn moeder. Ik werd meegelokt, meegetrokken naar het land der levenden. De gevoelens en de energie van de levenden stegen in mij op. Ik kon niet langer meer zwijgen.
‘Wat wil je weten?’ hoorde ik mijzelf zeggen. Maar het was de stem van mijn moeder die dit zei. Het was de stem die tot mij sprak voordat ze ging slapen. Hoe was het mogelijk dat zij dezelfde woorden sprak als ik?
Grootvaders stem klonk weer. ‘Ik weet dat je tot ons zult komen als man-kind. Vertel ons waarvoor je gestuurd bent, wat het doel is van je bezoek aan ons.’
Tijdens de zwangerschap waren we bezorgd over de bevalling. Voor Ron was het erg abstract. Ik op mijn beurt had allerlei ideeën over hoe ik het zou ervaren, wat ik wel of niet zou (aan)kunnen en tegelijkertijd wist ik ook niet wat ik kon verwachten. In het relatief kleine aantal uren dat we bij jou zijn geweest, konden we van al deze vooronderstellingen afscheid nemen. De oefeningen en gesprekken gaven me zelfvertrouwen en versterkten de band tussen Ron, mij en ons kindje. Ron voelde zich meer betrokken en we groeiden naar elkaar toe. Met die innerlijke rust gingen we de bevalling in. Ada, we zijn heel erg dankbaar dat je ons hebt geholpen volledig open te staan voor deze bijzondere ervaring.
-Mariëlle, Ron en Charlie
Ada, Trudy en ik willen je heel erg bedanken voor je professionele en betrokken begeleiding. Vanuit mij was er een duidelijke behoefte: meer kunnen betekenen voor Trudy in de aanloop naar en vooral tijdens de bevalling. Tijdens een eerdere bevalling, voelde ik me als man vrij machteloos, een soort passieve toeschouwer. Door de haptonomie heb ik me veel meer kunnen verplaatsen in wat er nu eigenlijk in het lichaam van Trudy plaatsvindt. De praktische oefeningen en opdrachten die we meekregen gaven mij handvaten om Trudy fysiek te helpen ontspannen en de bevalling te versoepelen. Tevens heeft de cursus mij vanaf een vroeg stadium betrokken bij de baby, door ‘oefeningen’ met de baby te doen tijdens de zwangerschap!
-Sanjou
